NEDİR BU EKONOMİ?

Ekonominin bilimsel olarak tanımı insanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılan faaliyetler bütünüdür. Diğer bir anlamı ise fazla tüketimden kaçarak ihtiyaçlarına ona göre yön vermektir. 

İnsanın para ile olan ilişkisi, komşuluğu, dostluğu, aşkı ekonomi bence. Para ile olan her türlü iletişim: onu kazanma, harcama, harcayamama, kazanamama hepsi birer ekonominin parçası. Ekonomi hayatınızın, hayallerinizin, geleceğinizin tam da ortasında oturan değirmen taşı. Ne kadar çok çalışırsa o taş o kadar doyarsınız. Ne kadar buğdayı öğütürse o kadar kar eder ve hayatınızı refah içinde geçirirsiniz. Ekonominin çok geniş bir ağ olduğunu ve bazılarını bu ağ içinde boğduğunu, bazılarına hamak örüp keyiflice salladığını, bazılarının ise boynuna ipi doladığını söyleyebilirim.

Ne dersiniz? Afrika’da binlerce çocuğun ölümüne sebep olan, Yemen’de açlıktan insanları öldüren, yürekleri donduran bir katil mi ekonomi? Amerika’da obezite ile mücadele eden, hamburgerlerin, pizzaların, kurabiyelerin, pastaların tatlı perisi mi? Etiyopya’da tarlada çalışan kahve toplayan işçilere çok az ücret veren işveren mi ekonomi? Maden işçilerinin çalışma koşulları mı? İnşaat işçilerinin binlerce metre yüksekten düşmesinin suçlusu mu? Çocuk işçi çalıştırılmasına sebebiyet veren istismarcı mı? Her yıl yeni bir yaşam ümidi ile karanlık sulara gömülen hayatlar mı ekonomi? Savaşların, açlıkların, köleliğin nedeni mi ekonomi?

Çok pis bir faredir ekonomi. Cüzdanınızda, cebinizde, kumbaranızda, tabağınızda, evinizin başköşesinde gezen bir faredir. Yakalayana aşk olsun; bir kaçtı mı kulağınıza kadar kemiren bir fare. Pazar arabasının ön koltuğuna oturur, cam kenarından yer ayırır kendine ve siz her zaman onun şoförlüğünü yaparsınız.

Hayallerimiz de bu ekonomi baloncuğuna bağlı bir yerde. Kimi gökyüzünde salına salına giderken, kimi daha havalanmadan yerde. Kimine hayalleri için dilek ağacına mendil bağlatan, kiminin ayakları altına kırmızı halılar seren eşitlikten uzak zalim bir babadır ekonomi. Kan tahlilinde vitamin değeri, beslenme çantasında çerezdir. Kimini gurbete düşüren, kimini toprağına mahkûm eden, kimini ülke ülke gezdiren yabancı dil bilen bir rehberdir.

İncidir ekonomi, pırlanta, altın, gümüş… Velhasıl kelam doğduğumuzda sarıldığımız kundaktan tutun da mezar taşımıza kadar belirleyen, gayret ve aklımıza bağlı, birçok isteğimizin belirleyicisi olan nesnedir ekonomi.