Elbistan, 2018’de sadece 2 ay temiz hava soluyabildi

08 Mayıs 2019 Çarşamba 14:05

Kara raporda, hava kirliliğinin ulusal limit değerin 3 katı ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) limit değerinin 6 katı değerlere yükseldiği Elbistan, hava kirliliği kalitesi en kötü bölge olarak tanımlanırken Elbistan ve Afşin’de, termik santrallerin 33 yılda 17 bin erken ölüme neden olduğuna dikkat çekildi.

Avrupa İklim Ağı (CAN Europe), Çevre İçin Hekimler Derneği, Greenpeace Akdeniz, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER), İş ve Meslek Hastalıkları Uzmanları Derneği (İMUD), Pratisyen Hekimlik Derneği, Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL), TEMA Vakfı, Türk Nöroloji Derneği, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), Türk Tabipleri Birliği (TTB), Türk Toraks Derneği (TTD), Yeşil Barış Hukuk Derneği, Yeşil Düşünce Derneği, Yuva Derneği, 350.org ile WWF-Türkiye’nin (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) oluşturduğu Temiz Hava Hakkı Platformu, Türkiye’nin 2016 – 2018 yılları arasında hava kalitesi durumunu inceleyerek ‘Kara Rapor’ adıyla bir rapor hazırladı. Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından hava kirliliği ölçümleri ve ölüm istatistikleri verileri kullanılarak yapılan analize göre, Türkiye’de 2017 yılında hava kirliliği trafik kazalarının 7 katı can aldı.

Elbistan, 2018’de 10 ay boyunca kirli hava soludu

70 sayfalık ‘Kara Rapor’un’ Elbistan ve Afşin’le ilgili olarak tespitleri ise insan sağlığının ne kadar büyük tehlikeyle karşı karşıya olduğunu ortaya koydu. Rapora göre 2018 yılında hava kalitesi en kötü olan il, Afşin – Elbistan bölgesinde işletmede olan 2 tane kömürlü termik santrali ve yeni santral planları ile gündeme gelen Kahramanmaraş oldu. 2018 yılında hava kalitesi, ulusal sınır değerlerine göre değerlendirildiğinde; 81 ilin yarısından fazlası kirli hava soludu. Aralarında Elbistan, Iğdır, Soma, Bursa, Mersin, Erzincan gibi istasyonların olduğu toplam 15 istasyonda 300 günden fazla limit aşımı ölçülmesi, hava kirliliğinin 2018 yılının tamamına yayılan bir sorun olduğunu gösterdi. Elbistan’da yaşayanlar neredeyse tüm yıl (10 aydan fazla gün) boyunca sınır değerlerin üzerinde kirli hava soludu.

Yeni santraller 32 bin erken ölüme sebep olacak

Termik santrallerin bölgede 17 bin erken ölüme neden olduğu belirtilen raporda, Elbistan ve Afşin’le ilgili olarak, “Hava kirliliğinin ulusal limit değerin 3 katı ve DSÖ limit değerinin 6 katı değerlere yükseldiği Elbistan ilçesinde 6 yeni kömürlü termik santral planlanmaktadır. Afşin-Elbistan ilçelerinde, 2.795 MW gücünde linyit yakıtlı iki kömürlü termik santral işletmededir. Afşin-Elbistan D-E-F-G üniteleri kamu yatırımı olarak planlanırken, Akbayır ve Elbistan Termik Santral projelerinin izin süreçleri özel sektör eliyle yürütülmektedir. Afşin - Elbistan’da 33 yıldır çalışmakta olan A Santrali ve 15 yıldır çalışan B Santrali parçacık madde (PM2.5) ve azot dioksit (NO2) kirliliği nedeniyle bugüne kadar 17 bin erken ölüme neden olmuştur. Yapılması planlanan 6 tane yeni kömürlü termik santral ömürlerini tamamladığında toplamda 32 bin erken ölüme neden olacağı tahmin edilmektedir” denildi.

İl bazındaki değerlendirme Elbistan’daki kirliliği gözden kaçırıyor

Raporda ayrıca sadece istasyonlardaki ölçümlere bakmanın illerdeki hava kalitesinin yanlış anlaşmasına neden olabileceği kaydedildi. Bununla ilgili en çarpıcı örneğin ise Kahramanmaraş olduğu belirtildi. Kahramanmaraş’ın hava kirliliği ortalaması çok yüksek olsa da (92 μg/m3), il merkezindeki istasyonda ölçülen kirlilik düzeyi 58 μg/m3 olduğu için il ortalamasına bakılması Türkiye’deki en yüksek değerin ölçüldüğü Elbistan’daki kirliliğin (125 μg/m3) gözden kaçırılmasına neden olabileceği vurgulandı.