180 yıl sonra geri döndüler, drone, GPS ve çiple 24 saat korunuyorlar

22 Ağustos 2020 Cumartesi 18:02

Ekiplerin, üzerlerindeki GPS vericisi ve çip ile karadan; drone ile havadan 24 saat kontrol ettiği cerenleri avlayanlara 250 bin TL para cezası ile hapis cezası verilecek.
Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün (DKMP), Anadolu yaban koyunu yerleştirme projesi kapsamında Nurhak’a getirilen çeşitli yaş gruplarındaki 30 koyun, doğal ortamlarına salındı.

30 tane Anadolu yaban koyunu doğaya salındı

Dünya üzerinde sadece Türkiye’de yaşayan Anadolu yaban koyunları, Konya-Bozdağ’daki koruma sahasından getirildi. Anadolu yaban koyunlarının Nurhak’taki varlığı, Rus doğa tarihçisi ve yerbilimci Pyotr Aleksandroviç Çihaçov tarafından 1840 yılında tespit edilmişti. Yaklaşık 2 asır önce bölgedeki nesli tükenen Anadolu yaban koyunları, Yılan Ovası’nda belirlenen bölgeye bırakıldı. İlk etapta, 30 adet Anadolu yaban koyunu getirildi. Doğal yaşam alanlarına salınan cerenler, farklı yaş gruplarından oluşuyor. Bozdağ’daki koruma sahasından getirilen cerenler arasında 7 yaşındaki koçlar ve yavrulu dişiler yer alıyor. Üreme olgunluğuna erişmiş genç koçlarla genç dişilerin de yerleştirilmesi ile popülasyonun önümüzdeki yıllarda artması amaçlanıyor.

Türkiye’de sadece 750 tane var, 30’u Nurhak’ta

Türkiye’de sadece 750 tane bulunan Anadolu yaban koyununun, 30 adedi bundan sonraki yaşamını Nurhak’ta sürdürecek. Anadolu yaban koyunları 83 yıldır koruma altında. 1937 yılından bu yana koruma çalışmaları devam eden Anadolu yaban koyunları, 1960’lı yıllara gelindiğinde, Türkiye’deki birçok yaşama alanında insan nüfusunun artması, habitat kaybı, kaçak avcılık gibi sebeplerle Konya Bozdağ dışındaki bütün yerlerde yok oldu. Anadolu yaban koyununun yaşama alanı olarak kalan Bozdağ’ın 420 bin dekarlık kısmı, 1966 yılında Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Yaban Hayatı Koruma Sahası olarak ilan edilerek, alan her türlü avlanma faaliyetine kapatıldı. 1986 yılında ise 35 bin dekarlık alan telle çevrilerek Yaban Koyunu Üretme Merkezi olarak ayrıldı. Alınan bu önlemler sayesinde Konya-Bozdağ üretme merkezide yaban koyunu sayısı hızlı bir artış gösterdi.

Evcil koyunun atası

Anadolu yaban koyunu, Türkiye topraklarında görülen iki yaban koyunu türünden biri. Evcil koyunun atası niteliğindeki 5 türden biri olarak bilinen yaban koyunları, Anadolu’nun ortasındaki bozkırlarda binlerce yıldır yaşıyorlar. Büyük ve güzel gözlerinden dolayı halk arasında "ceren" olarak bilinen Anadolu yaban koyunlarının ormanlık alanlardan ziyade kıraç arazilerde yaşamayı tercih ettiği biliniyor. Ön ayakları kısa olduğu için genellikle yamaç ve düzlük araziler onlar için doğal yaşam alanları olan Anadolu yaban koyunlarının erkeklerini dişilerinden ayıran en büyük özellik ise boynuzlu olmaları. Yaşları ilerledikçe boynuzlarının da heybeti artan Anadolu yaban koyunlarının en önemli özelliği kamuflaj.

Anadolu yaban koyunu, evcil akrabalarından farklı bir görünüme sahip. Dişileri 35-50 kilogram ağırlığında olabilirken erkekleri ise 45-75 kilograma kadar çıkabiliyor. Anadolu yaban koyunları, sıcak mevsimde bir heykel gibi donup kalarak kendilerini koruyabiliyor. Yaban koyunları, çoğunlukla bitkilerin yaprak, sürgün ve tohumları ile besleniyor. Günün neredeyse 10 saatini otlayarak geçiriyorlar. Susuzluğa dayanıklı olan cerenler, ilkbaharda yavruluyor. Yavrular, 5 aylık olana kadar anne sütü ile besleniyor.

Tehlikelere karşı sürekli tetikte olan Anadolu yaban koyunu, tehlikeyi ilk fark eden koçun çıkardığı ıslığa benzer bir sesle kaçmaya başlıyor. Koçlar arasındaki hiyerarşide boynuz büyüklüğü ön plana çıkıyor. Bir koçun yaşını anlamak için de boynuzundaki koyu renkli halkalar kullanılıyor.

Avlayanlara servet değerinde para ve hapis cezası var

Nesli koruma altında olan Anadolu yaban koyunlarını avlamanın cezası ise servet değerinde. Vurdukları takdirde cezai müeyyideleri çok ağır olan Anadolu yaban koyunlarının korunması için teknolojinin tüm imkanları kullanılıyor. Doğa Koruma ve Milli Parklar Kahramanmaraş Şube Müdürlüğü ekiplerinin sahada sürekli izlediği cerenlerde çip ve GPS bulunuyor. Uydu üzerinden takip edilen cerenleri korumak için drone kullanılıyor. Bölgeyi havadan tarayan drone, olası avlanma faaliyetlerine karşı görüntü ve fotoğraf çekiyor. Avlanması kesinlikle yasak olan Anadolu yaban koyunlarını avlayanlara 250 bin TL idari para cezası kesiliyor. Bu cezaya ek olarak, yargılama sonucunda da ciddi hapis cezası veriliyor.